Cumartesi günü Air Force One’da gazetecilere yaptığı açıklamada ABD Başkanı Donald
Trump, Grönland’a olan ilgisini bir kez daha dile getirdi. “Bunu başaracağımızı
düşünüyorum” diyen Trump, adanın 57.000 sakininin “bizimle birlikte olmak istediğini” ifade
etti. Peki, bu sözlerin ardında yatan temel nedenler neler? ABD’nin Grönland’a olan ilgisi,
yalnızca bir ‘ada satın alma’ girişiminden mi ibaret, yoksa Arktik’teki güç mücadelesinin bir
parçası mı? İşte bu kritik coğrafyanın neden büyük güçler arasında stratejik bir tahtaya
dönüştüğüne dair dört temel neden:

1. Füze Uyarı Sistemleri ve Savunma Stratejisi
   ABD’nin Grönland’daki en büyük varlığı olan Pituffik Uzay Üssü, Arktik’in buzlu
   coğrafyasında hayati bir erken uyarı sistemi olarak işlev görüyor. Kuzey Kutup Dairesi’nin
   1.000 kilometre kuzeyinde yer alan bu üs, olası bir Rusya tehdidine karşı ABD’yi koruyacak
   balistik füze erken uyarı zincirinin en kritik halkası. Bu üs, yalnızca savunma açısından değil,
   ABD’nin bölgedeki askeri varlığını güçlendirme açısından da büyük önem taşıyor.
2. Grönland’ın Stratejik Konumu
   Grönland, Kuzey Atlantik’teki en önemli deniz geçitlerinden biri olan GIUK hattına
   (Grönland, İzlanda, Birleşik Krallık hattı) ev sahipliği yapıyor. Rus gemi ve denizaltılarının
   Kuzey Atlantik’e ulaşmak için kullanması gereken bu boğaz, hem Avrupa hem de ABD için
   hayati bir askeri koridor konumunda. Bu nedenle ABD, Grönland’a olan ilgisini yalnızca
   savunma politikalarıyla değil, küresel deniz ticaretini ve askeri stratejiyi kontrol etme
   isteğiyle de açıklıyor.
3. Yeni Ticaret Yollarının Açılması
   İklim değişikliğinin etkisiyle Atlantik ve Pasifik arasında Grönland yakınlarından geçen deniz
   yolları, gelecekte daha kullanışlı hale gelebilir. Buzulların erimesiyle ticaretin yoğunlaşacağı
   tahmin edilen bu rotanın kontrolü, Grönland’ın stratejik önemini artırıyor. Bu durum,
   Grönland’ı sadece bir ada olmaktan çıkarıp küresel ticaretin anahtar noktalarından biri haline
   getiriyor.
4. Zengin Doğal Kaynaklar
   Grönland’ın nadir toprak elementleri, modern teknolojinin vazgeçilmez bileşenleri arasında
   yer alıyor. Ayrıca, eriyen buzulların yeni petrol ve doğalgaz rezervlerinin keşfine olanak
   sağlaması, ABD’nin ekonomik çıkarlarını doğrudan etkiliyor. Adanın ekonomik potansiyeli,
   ABD’nin gelecekteki enerji kaynaklarını çeşitlendirme politikasıyla örtüşüyor.
   Trump’ın Grönland’a yönelik ilgisi, salt bir “ada satın alma” girişiminden çok daha fazlasını
   ifade ediyor. Füze savunma sistemlerinden ticaret yollarına, enerji kaynaklarından jeopolitik
   rekabete kadar geniş bir yelpazede stratejik bir hamle olarak değerlendiriliyor. ABD,
   Grönland’a sahip olarak bölgede daha fazla söz sahibi olabilir. Ancak bu girişim, sadece
   ABD’nin çıkarları açısından değil, aynı zamanda Arktik bölgesindeki dengelerin nasıl
   değişeceği konusunda da birçok tartışmayı beraberinde getirecek gibi görünüyor. 27/01/2025

Ramazan Cem Karamustafaoğlu